آیا خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران قانونی است؟ با وجود اینکه معاملات ارز دیجیتال در ایران، رسما جرم محسوب نمی‌شود، جواز قانونی و مصوبی برای آن صادر نشده است! خرید بیت کوین و معامله سایر ارزهای دیجیتال مجوز خاصی ندارد اما این معاملات منع قانونی هم ندارند. البته تاکنون بانک مرکزی ورود این رمزارزها را به حوزه پرداخت کشور، بانک ها و موسسات مالی ممنوع کرده است.
آیا خرید و فروش رمزارز در ایران جرم است؟
مسلما جواب این سوال خیر است. چرا که اگر چنین چیزی بود، تعداد زیادی صرافی ارز دیجیتال ایرانی برای معامله رمز ارزها وجود نداشتند. البته این موضوع به معنای این نیست که انجام مبادلات ارز دیجیتال، قانونی به حساب می آید. از آنجایی که برای انجام این معاملات، هیچ ردی از خریدار و فروشنده باقی نمی ماند و ارگان ها یا افرادی مشخص روی این معاملات نظارتی ندارند، ماجرا کمی پیچیده می شود.
استفاده از رمزارزها برای مبادلات داخلی در کشور موضوعی است که تا امروز غیرقانونی تلقی شده است. اما خرید و فروش ارزهای دیجیتال در ایران، استفاده از آن برای مبادلات بین المللی و سرمایه گذاری برای کسب درآمد، جرم محسوب نمی شود.
وضعیت قوانین ایران برای ارزهای دیجیتال از آغاز تا امروز
دولت ایران در چند سال گذشته تلاش کرده تا قوانین مشخصی برای بازار پر نوسان ارزهای دیجیتال تنظیم کند. اما این مسیر تا کنون پیچیده بوده و هنوز هم قانونی رسمی در این زمینه وضع نشده است.
اولین قد‌م ها در مرداد ۱۳۹۸ برای قانونی شدن معاملات رمز ارزها
دولت با هدف کنترل استخراج بیت کوین، قوانینی وضع کرد که بیشتر بر روی مجوز دادن به مراکز استخراج تمرکز داشت. این قانون که با عنوان «تصویب نامه در خصوص استفاده از رمزارزها» تنظیم گردید، به این مفهوم اشاره داشت که طرفین معامله مسئولیت سود و زیان معامله را باید به عهده بگیرند. این یعنی دولت و نظام بانکی دخالت، حمایت و یا ضمانتی برای انجام این معاملات نداشته و آن را خارج از اساس مبادلات داخلی می دانست.
اولین سند راهبردی خرید و فروش ارز دیجیتال در شهریور ۱۴۰۱
سند کلی برای ساماندهی فضای مجازی تصویب شد که در آن به ارزهای دیجیتال و نیاز به قوانین مشخص برای آن اشاره شده بود. در این سند ۲۹ اقدام کلان تعریف شده بود که یکی از آن ها با عنوان «طراحی نظام رمز ارز اعم از ایجاد رمزارز ملی و ساماندهی کاربری رمزارزهای جهان روا» بود که به منظور ارتقا سازماندهی اقدامات حوزه ارزهای دیجیتال صورت گرفت.
قوانین سقف واریز و برداشت در صرافی های ارز دیجیتال ایرانی از تیر تا دی ۱۴۰۱
به منظور کنترل بازار، محدودیت هایی برای واریز و برداشت پول از صرافی های ارز دیجیتال اعمال شد. طبق اعلام بانک مرکزی، از تیر ماه ۱۴۰۱، کاربران صرافی های ارز دیجیتال ایرانی، مجاز بودند در هر ۲۴ ساعت با هر شماره شبا ۱۰۰ میلیون تومان برداشت کنند. اما از آذر تا دی ماه ۱۴۰۱ این قانون به ۱۰۰ میلیون تومان به ازای هر شماره ملی و با ۴ شماره شبا تغییر کرد. یعنی در هر ۲۴ ساعت، هر شخصیت حقیقی، می توانست در مجموع ۴ برداشت ۲۵ میلیونی از ۴ شماره شبا داشته باشد.
طرح ساماندهی و توسعه رمزدارایی ها آذر ۱۴۰۲
کمیسیون اقتصادی مجلس طرحی با عنوان «ساماندهی و توسعه رمزدارایی ها» مطرح کرد که به شرح زیر است:
«هر نماد رقومی (دیجیتال) ارزش یا حق مالی یا غیرمالی که با استفاده از فناوری دفتر کل توزیع شده، به طور الکترونیک قابل نگهداری، ذخیره و انتقال است.»
این طرح شامل بخش های متعددی از معاملات حوزه ارزهای دیجیتال می شود، اما چون هنوز به تصویب نهایی نرسیده است، عملا قانون مشخصی برای ارزهای دیجیتال در ایران مشاهده نمی‌شود.
قوانین صرافی ها برای معاملات ارز دیجیتال در ایران چیست؟
صرافی های ارز دیجیتال ایرانی نه فقط برای مشاهده لیست قیمت ارز دیجیتال، بلکه برای خرید و فروش و نگهداری رمزارزهای مورد استفاده قرار می گیرند. از این رو قوانین مشخصی برای مقابله با پولشویی، جلوگیری از کلاهبرداری و بهینه سازی روند معاملات دارند. از جمله قوانینی که صرافی های ارز دیجیتال ایرانی موظف به رعایت آن هستند عبارتند از:
- قوانین احراز هویت: به منظور جلوگیری از پولشویی است که این قانون اطمینان خاطر را ارائه می دهد که شخص طرف معامله، یک شخصیت حقیقی است.
- قوانین سقف واریز و برداشت: هر صرافی ارز دیجیتال ایرانی، برای کنترل میزان برداشت و واریز ریالی، قوانینی را بر اساس سطح هویت تایید شده در حساب کاربری تعریف می کند. البته این سقف، صرفا برای واریز و برداشت ریالی است، و برای واریز و برداشت رمزارزها هیچگونه محدودیتی وجود ندارد.
- قوانین مبنی بر مسئولیت های کاربران: از جمله مواردی که در این رشته قوانین درج می شود، مسئولیت تمام و کمال معاملات و انتقالات دارایی ها است. به این ترتیب اگر کاربری سهوا آدرس کیف پول را اشتباه وارد کند، دارایی های او گم شده و غیرقابل پیگیری خواهد بود. همچنین مسئولیت این اتفاق به عهده کاربران است.
قوانین استخراج ارز دیجیتال در ایران
خرید و فروش و نگهداری ارزهای دیجیتال مختلف، در ایران قوانین مشخصی ندارند، اما برای استخراج ارزهای دیجیتال، مشخصا قوانینی تنظیم شده است. چنانچه قصد دارید بیت کوین یا هر ارز دیجیتال دیگری را استخراج کنید، باید مجوزهای مربوطه را از وزارت صنعت، معدن و تجارت دریافت کنید تا عمل شما قانونی تلقی شود.
یکی از قوانینی که در این مورد وضع شده است، ممنوعیت استخراج ارز دیجیتال در ساعات پیک مصرف می باشد که این قانون به منظور کاهش مصرف سوخت در ساعات ممنوعه اعلام شده است. همچنین استفاده از برق دولتی برای انجام عملیات ماینینگ بیت کوین، غیرقانونی به حساب می آید.
آیا می توان انتظار داشت خرید و فروش ارز دیجیتال در ایران قانونی شود؟
با توجه به رشد روزافزون کاربردهای ارز دیجیتال و مشتاق تر شدن مردم به استفاده و کسب درآمد در دنیای رمزارزها، می توان تا حدودی نسبت به قوانین ارز دیجیتال در ایران خوشبین بود. با این وجود، نمی توان دقیقا تخمین زد چه زمانی قوانین رسمی برای معاملات ارز دیجیتال در قانون اساسی ایران، تنظیم خواهد شد.
مسئولیت محتوای ارائه شده در رپورتاژهای آگهی، تماما برعهده شخص آگهی‌دهنده است مجموعه فیبوتک، تاییدی در استفاده از خدمات و محصولات این وب‌سایت‌ها ارائه نمیدهد و مسئولیت استفاده از این خدمات/محصولات برعهده کاربر و سایت ارائه‌دهنده محصول/خدمت است.
