عبارت طرح پانزی در سال 1920 ظاهر شد، زمانی که یک کلاهبردار به نام چارلز پانزی یک برنامه با بازده بالا را برای سرمایه گذاران بازاریابی کرد که ظاهراً از کوپن های پستی برای دستیابی به درآمد چشمگیر استفاده می کرد.
او به سرمایه گذاران وعده داد که بازدهی تا 50 درصد در 45 روز یا 100 درصد سود در 90 روز داشته باشد. به قول او، اولین گروه از سرمایه گذاران بازده ادعایی را دریافت کردند، اما بدون اطلاع آنها، پولی که دریافت کردند در واقع از سرمایه گذاران بعدی بود. این چرخه برای جذب سرمایه گذاران جدید طراحی شده بود و پونزی را قادر ساخت تا بیش از 20 میلیون دلار سرقت کند.
اگرچه او اولین کسی نبود که از چنین طرحی برای کلاهبرداری از مردم استفاده کرد، اما اولین کسی بود که از آن در چنین مقیاسی استفاده کرد. از این رو، این تکنیک به نام او نامگذاری شد.
به طور خلاصه، طرح پانزی یک برنامه سرمایه گذاری جعلی است که سودهای نجومی را به مشتریان وعده می دهد، اما از پول جمع آوری شده از سرمایه گذاران جدید برای پرداخت به سرمایه گذاران اولیه استفاده می کند. این به کلاهبردارانی که پشت چنین عملیاتی هستند کمک می کند تا ظاهری از مشروعیت خود را حفظ کنند و سرمایه گذاران جدید را جذب کنند.
با این حال، طرحهای پانزی برای پایدار بودن نیاز به جریان ثابت پول نقد دارند. این حیله معمولاً زمانی به پایان می رسد که تعداد نیروهای جدید کاهش می یابد یا زمانی که سرمایه گذاران تصمیم می گیرند پول خود را به طور انبوه برداشت کنند.