سرمایه گذاری خطرپذیر
Venture Capital که در فارسی سرمایه گذاری خطرپذیر به آن گفته میشود نوعی از سرمایه گذاری می‌باشد که شرکت ها و افراد مختلف برای کسب و بدست آوردن سود بیشتر، در پروژه های نوپا و تازه تاسیس شده اقدام به سرمایه گذاری می‌کنند. همانطور که خودتان بهتر می‌دانید در تعاریف سرمایه گذاری وجود دارد که سود بالا همیشه با ریسک بالا نیز هم همراه است. به همین دلیل نیز به این نوع سرمایه گذاری، سرمایه گذاری خطرپذیر می‌گویند. در ادامه به صورت کامل در اینباره صحبت خواهیم کرد.
سرمایه گذاری خطرپذیر چیست؟
استارت‌آپ‌هایی در مراحل اولیه معمولاً نمی‌توانند مستقیماً به وام‌ها یا بازارهای سرمایه دسترسی داشته باشند، بنابراین در عوض به سرمایه‌گذاری VC (Venture Capital) متکی هستند. در ازای تامین مالی VC، بنیانگذاران درصدی از مالکیت و شاید یک صندلی هیئت مدیره را به سرمایه گذاران پیشنهاد می‌کنند. VC ها می‌توانند منبع حیاتی بودجه باشند، اما مسیرهای دیگری وجود دارد که می توانید برای دستیابی به موفقیت از آنها استفاده کنید.
تعریف سرمایه خطرپذیر
سرمایه گذاری خطرپذیر (VC) معمولاً برای حمایت از استارتاپ ها و سایر مشاغل با پتانسیل رشد قابل توجه و سریع استفاده می شود. شرکت‌های VC از شرکای محدود پول جمع‌آوری می‌کنند تا در استارت‌آپ‌های امیدوارکننده یا حتی صندوق‌های خطرپذیر بزرگتر سرمایه‌گذاری کنند.
به عنوان مثال، هنگام سرمایه‌گذاری در یک استارت‌آپ، سرمایه VC در ازای سهام در شرکت ارائه میشود، و انتظار نمی‌رود که طبق یک برنامه برنامه‌ریزی‌شده به معنای متعارف مانند وام بانکی بازپرداخت شود. VC ها معمولاً دیدگاه بلندمدت دارند و با این امید سرمایه گذاری می کنند که در صورت خرید یا عمومی شدن شرکت، بازدهی بزرگی را مشاهده کنند. VCها معمولاً هنگام سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی که به عنوان شرکت‌های پرتفوی نیز شناخته می‌شوند، تنها سهام اقلیت 50٪ یا کمتر را می‌گیرند، زیرا آنها بخشی از سبد سرمایه‌گذاری‌های شرکت می‌شوند
شرکت های تازه تاسیس با پتانسیل رشد، نیاز به مقدار مشخصی سرمایه گذاری دارند. سرمایه گذاران ثروتمند دوست دارند سرمایه خود را در چنین مشاغلی با چشم انداز رشد بلندمدت سرمایه گذاری کنند. این سرمایه به عنوان سرمایه گذاری خطرپذیر شناخته میشود و نیز به سرمایه گذاران، سرمایه گذاران خطرپذیر می گویند.
چنین سرمایه‌گذاری‌هایی ریسک‌پذیر هستند، زیرا نقدینگی ندارند، اما اگر در سرمایه‌گذاری مناسب سرمایه‌گذاری شوند، می‌توانند بازده چشمگیری داشته باشند. بازده سرمایه گذاران خطرپذیر به رشد شرکت بستگی دارد. سرمایه گذاران خطرپذیر این قدرت را دارند که بر تصمیمات عمده شرکت هایی که در آنها سرمایه گذاری می کنند تأثیر بگذارند، زیرا پول آنها در خطر است.
- بیشتر بدانید
همه چیز در مورد سرمایه گذاری جسورانه
سرمایه گذاری خطر پذیر زیر مجموعه سرمایه گذاری خصوصی (Private Equity) یا همان PE می‌باشد. اوایل قرن 19 میلادی بود که Private Equity رونمایی شد و مورد استفاده قرار گرفت. آقای Georges Doriot (جورجس دوریوت) که پروفسورای کسب و کار دانشگاه فوروراد را دارد به عنوان پدر سرمایه گذاری خطر پذیر شناخته میشود. پروفسور دوریوت شرکتی تحت تحت عنوان ARD را در سال 1946 میلادی تاسیس کرد و برای سرمایه گذاری در شرکت هایی که تکنولوژی های تجاری را در طی جنگ جهانی دوم توسعه می‌دادند، حدود 3.5 میلیون دلار جذب نمود.
یکی از جذاب ترین نوع سرمایه گذاری ها که بعدها همگان بر روی آن تمرکز کردند و آن را به عنوان پایه برای سرمایه گذاری های خودشان قرار دادند، اولین سرمایه گذاری شرکت پروفسور Doriot بود. یک شرکت نوپایی قصد داشت که از فناوری اشعه X برای درمان بیماری سرطان استفاده کند. و از آنجایی که این شرکت تازه تاسیس بود و سرمایه ای برای شروع تحقیقات خود نداشت، شرکت ARD اولین سرمایه گذاری خود را در این شرکت با مبلغ 200 هزار دلار انجام داد. موقعی که در سال 1955 این شرکت تکنولوژی درمان با اشعه X را به صورت عمومی استفاده کرد، دویست هزار دلاری که شرکت دوریوت در آن سرمایه گذاری کرده بود به یکباره تبدیل به 1.800.000 دلار شده بود.
سرمایه گذاری در صندوق های خطرپذیر بزرگتر است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بزرگتر می‌توانند برای نوع شرکت‌هایی که می‌خواهند در آنها سرمایه‌گذاری کنند، مانند یک شرکت خودروهای برقی، هدف روشنی در ذهن داشته باشند. بنابراین، به جای سرمایه گذاری در یک استارتاپ، آنها در چندین شرکت سرمایه گذاری می کنند.
سرمایه خطرپذیر خلأ را پر می کند
یک سرمایه گذاری خطرپذیر طبیعتاً پرریسک است و قبل از اینکه یک شرکت سهامی عام شود و یا شرکت‌هایی که در مراحل اولیه هستند یا حتی قبل از اینکه یک شرکت سابقه ای ثابت داشته باشد، انجام می شود. احتمال زیان های بزرگ، حتی کل سرمایه در مدل تجاری VC لحاظ میشود. در واقع، VC ها پیش بینی می‌کنند که در بیشتر سرمایه گذاری ها ضرر خواهند کرد یا که خیر. احتمال دستیابی به یک “محصول خانگی”، کسب درآمد بیش از 10 برابر سرمایه گذاری خطرپذیر، اندک است و ممکن است سال ها طول بکشد تا تحقق یابد. محاسبه به این صورت است که چند شرکت موفق می توانند سود سهام پرداخت کنند که تا حد زیادی زیان را جبران کند.
علیرغم احتمالات طولانی، سرمایه گذاری خطرپذیر موتور اصلی اقتصادی است که:
- باعث رشد شغلی می شود
- نوآوری را تشویق می کند
- مدل های کسب و کار جدیدی ایجاد می کند که دنیا را تغییر می دهد
سرمایه‌گذاری VCها به کسب‌وکارها و صنایع، فرصت شکوفایی میدهد. آنها به جان بخشیدن به ایده ها و پر کردن خلأهایی که بازارهای سرمایه و بدهی های بانکی سنتی به دلیل ریسک بالای مرتبط با سابقه عملیاتی محدود، فقدان وثیقه و مدل های تجاری اثبات نشده باقی می گذارند، کمک می‌کنند. هنگامی که یک شرکت شروع به تجاری سازی نوآوری خود می‌کند، صندوق های سرمایه گذاری VC نقش مهمی ایفا می کنند.
جذب سرمایه و سرمایه گذاری خطرپذیر برای این نوع کسب و کارها بسیار لازم است. سرمایه گذاران غیرسنتی وجود دارند که وارد عرصه VC می شوند یا به طور گسترده ای مشارکت می کنند، از جمله:
- سهام خصوصی
- سرمایه گذاری شرکتی
- صندوق های تامینی
- صندوق های دولتی
سرمایه گذاری خطرپذیر چگونه کار می کند
در ابتدا، شرکت ها اغلب عملیات خود را “بوت استرپ” می کنند. پیدا کردن سرمایه گذار بین دوستان و خانواده موسس و بنیانگذار ارائه می شود که می خواهند حمایت کنند و امیدوارند که شرکت تازه تاسیس و نوپا موفق خواهد شد. با این حال، نقطه ای فرا می رسد که شرکت نوپا نیاز به مقیاس گذاری دارد، گاهی اوقات سال ها جلوتر از سودآوری این اتفاق می‌‌افتد. در این مرحله، بنیانگذاران به دنبال منابع رسمی تری برای تامین مالی رشد خود هستند.
بهره برداری از سرمایه خطرپذیر یک انتخاب منطقی است. منابع زیادی وجود دارد و همانطور که در بالا ذکر شد، سرمایه گذاران غیرسنتی در حال پیوستن به ترکیب بزرگی از شرکت های سنتی VC هستند. بسیاری از صندوق‌ها یک صنعت یا بخش، جغرافیا یا مرحله توسعه شرکت را هدف قرار می‌دهند. بسیاری از ارتباطات از طریق گروه های شبکه استارت آپی و برنامه های راهنمایی ایجاد می‌شوند. یکی از اولین موارد این است که یک پلتفرم ایجاد کنید و شرکت هایی را هدف قرار دهید که به نظر می رسد برای شرکت و مدل کسب و کار شما مناسب هستند.
اگر سرمایه‌گذاری تحت تأثیر طرح و طرح تجاری شما قرار بگیرد، سعی می‌کند تا دیدگاه شما را تأیید کند. این شامل تجزیه و تحلیل کامل مدل کسب و کار، محصولات یا خدمات، وضعیت مالی و عملکرد شما، در حال حاضر و در سرمایه گذاری های قبلی است.
فرض کنید تصمیم برای ادامه کار گرفته شده است. در این مورد، سرمایه گذار خطرپذیر یک برگه مدت ارائه می دهد که شامل:
- مبلغ سرمایه گذاری خطرپذیری که آنها پیشنهاد می کنند انجام دهند
- سهام شرکت که در ازای آن انتظار دارند
بررسی مراحل افزایش سرمایه و تامین مالی سرمایه گذاری
1. مرحله قبل از آغاز ( Pre-seed ): در مواقعی این بخش جزء مراحل اصلی به شمار نمی‌آید. مرحله Pre-seed به مرحله ایده پردازی معروف است. به طور معمول، بودجه متوسط در مراحل اولیه برای توسعه محصول، تحقیقات بازار یا توسعه طرح تجاری در این بخش محاسبه میشود. مرحله Pre-seed برای اثبات اعضای تیم می‌باشدکه تناسب محصول و بازار را بررسی کنند و آزمایش کنندکه آیا بازاری برای محصولی که ایجاد می کنید وجود دارد یا خیر؟ به این دوره «Pre-Seed» می‌گویند و اگر بنیان گذاران پروژه ارتباط خوبی داشته باشند ممکن است افرادی را پیدا کنند که تحت عنوان سرمایه گذار باشند و منبع سرمایه معمولاً یک سرمایه‌گذار microVC یا Angel است. این دسته از سرمایه گذاران افراد بسیار قدرتمند و پولداری هستند که اکثرا به صورت انفرادی فعالیت می‌کنند و به توانایی بنیان گذاران اعتماد می‌کنند.
2. مرحله آغاز ( Seed ): این پول از رشد در اولین مرحله توسعه شما حمایت می کند. این وجوه معمولاً قابل توجه است و به منظور رفع نیازهای سرمایه برای عملیاتی مانند استخدام، بازاریابی و عملیات زمانی است که یک شرکت محصول یا خدمات بادوام داشته باشد. این مرحله شامل آزمایش دوام محصول در بازار می‌باشد شرکت های نوپا و استارت آپ ها با ابزارهای متنوعی که در اختیار خودشان دارند تحقیق می‌کنند که آیا محصولشان به درد بازار میخورد که آن را درون بازار عرضه کنند یا خیر. در این بخش باید تیم پروژه مستنداتی شامل نقشه راه و سود و زیان را ارائه کند تا سرمایه گذاران خطر پذیر را متقاعد کنند.
3. مرحله اولیه یا ابتدایی (Startup): در این مرحله همه چیز رنگ و بوی جدی تری به خود می‌گیرد. در این قسمت حقوق سرمایه گذران وارد بازی میشود. خیال سرمایه گذاران تقریبا در این مرحله راحت تر می‌باشد چرا که محصول در مرحله قبلی تایید شده است و در نتیجه سرمایه شان با ریسک کمتری روبرو است. شرکت ها به دنبال سرمایه ای در این مرحله هستند که بتوانند محصولات یا خدماتشان را گسترش دهند. یکی دیگر از کارهایی که میتوان در این مرحله انجام داد بازاریابی و جذب مشتری است.
4. مرحله شروع (Early): در این مرحله تقریبا فرآیندهای مرحله قبل تکرار میشود. شکرت هایی که به این مرحله راه پیدا کرده‌اند در فاز گسترش فعالیت های خود قرار دارند. آنها به دنبال تیم بزرگ تر و منابع مالی گسترده تر جهت سرعت بخشیدن به فرآیند مورد نظر هستند. در این مرحله یکی از کارهایی که بسیار اهمیت دارد و باید به آن رسیدگی شود این می‌باشد که شرکت باید به دنبال ایجاد یک تیم بازاریابی قوی و درجه یک باشد و خدمات مشتریان و منابع انسانی خود را تقویت کند.
5. مرحله گسترش (Expansion): آخرین مرحله تامین مالی VC ها مرحله Expansion می‌باشد. در این مرحله سرمایه گذاران جسور و سرمایه گذاران پر ریسک به شرکت ها و کسب و کارها کمک می‌کنند که به بازارهای بین المللی دیگر متصل شوند و خط های تولید خود را متنوع تر کنند.
- از دست ندهید !!
مزایای سرمایه گذاری خطرپذیر
اگرچه اگر به دنبال افزایش سریع استارتاپ خود هستید، ممکن است گزینه های کمی برای تامین مالی داشته باشید، کار با یک شرکت VC می تواند مزایای دیگری نیز داشته باشد.
1. قابلیت گسترش
اگر هزینه های اولیه بالا و سابقه عملیاتی محدودی دارید اما پتانسیل قابل توجهی دارید، سرمایه گذاران خطرپذیر احتمال بیشتری دارد که ریسک شما را به اشتراک بگذارند و منابع موفقیت را فراهم کنند.
2. Mentoring (مشاوره)
سرمایه گذاران خطرپذیر علاوه بر تامین مالی، منبع ارزشمندی برای راهنمایی، تخصص و مشاوره هستند. اغلب، آنها در چرخه های خوب و بد با بسیاری از استارتاپ ها و سرمایه گذاران کار کرده اند. آنها می توانند کمک کنند:
3. Mentoring (مشاوره)
سرمایه گذاران خطرپذیر علاوه بر تامین مالی، منبع ارزشمندی برای راهنمایی، تخصص و مشاوره هستند. اغلب، آنها در چرخه های خوب و بد با بسیاری از استارتاپ ها و سرمایه گذاران کار کرده اند. آنها می توانند کمک کنند:
- استراتژی بسازید
- گسترش کمک های فنی
- منابع و تماس های اضافی با سرمایه گذار را فراهم کنید
- به جذب استعداد کمک کنید
- آنها متعهد به موفقیت شما هستند زیرا سرمایه گذاری آنها فقط در صورتی عملکرد خوبی دارد که شما پیشرفت کنید.
3. شبکه ها و اتصالات
سرمایه گذاران خطرپذیر معمولاً شبکه عظیمی از ارتباطات در جامعه نوآوری دارند. آنها مایلند مقدمات و ارجاعاتی را برای کمک به شما در یافتن موارد زیر ارائه کنند:
- مشاوران
- منابع مالی
- استعداد ماهر
- ارتباطات توسعه کسب و کار برای کمک به شما در مقیاس
4. بدون بازپرداخت
برخلاف وام هایی که نیاز به ضمانت شخصی دارند، اگر استارتاپ شما شکست بخورد، شما موظف به بازپرداخت سرمایه گذاران خطرپذیر نیستید. به همین ترتیب، هیچ بازپرداخت ماهانه وام مداومی وجود ندارد. باز هم، این به تسهیل جریان نقدی و شانس موفقیت شما کمک می کند.
5. هزینه سرمایه گذاری خطرپذیر
به دست آوردن وجوه VC می تواند یک فرآیند طولانی و پیچیده باشد. این سرمایه گذاران به دنبال شریک شدن در تجارت شما هستند و می خواهند مطمئن باشند که تیم شما منابع، پتانسیل بازار و مهارت های تجاری برای ایجاد موفقیت را دارد. آنها همچنین به دنبال پرداخت نهایی از سرمایه گذاری هستند که برای پوشش ریسکی که متحمل می شوند کافی باشد.
6. تضعیف مالکیت و کنترل
سرمایه گذاران خطرپذیر به عنوان ابزاری برای محافظت از سرمایه گذاری خود، بخشی از مالکیت شرکت را می گیرند و معمولاً به هیئت مدیره شما می پیوندند تا در تصمیم گیری شما نکاتی را به آنها بگویند. تصمیمات مهم ممکن است نیاز به رضایت سرمایه گذاران داشته باشد و این می تواند در صورت اختلاف نظرها منجر به گفتگوهای ناراحت کننده شود.
7. رستگاری زودهنگام
VC که می خواهد سرمایه گذاری خود را ظرف سه تا پنج سال بازخرید کند، ممکن است برای ارائه پشتیبانی مناسب نباشد. شرکت های در مراحل اولیه اغلب به زمان بیشتری برای ارائه سود یا اجرای خروجی مناسب نیاز دارند.
8. زمان سنجی
شما باید زمان کافی را برای ایجاد (و تمرین) یک طرح کارآمد اختصاص دهید، یک طرح تجاری قانع کننده ایجاد کنید و سپس به دنبال یک VC علاقه مند بگردید که مناسب باشد. سپس VC به زمان نیاز دارد تا بررسی های لازم را انجام دهد و تصمیم خود را بگیرد. پس از آن، برای بررسی طرح و موافقت با شرایط قبل از شروع بودجه، به یک سری جلسات انفرادی نیاز دارید.
9. بازده بالا در سرمایه اولیه
VCهایی که در یک بازه زمانی کوتاه به بازگشت سرمایه بالایی نیاز دارند، ممکن است باعث استرس شوند که می تواند بر تصمیمات تجاری شما تأثیر بگذارد.
10. تامین مالی افزایشی
اکثر VCها نیاز دارند که قبل از انتشار دوره های بعدی بودجه، به نقاط عطف تجاری خاصی برسید. این به آنها اطمینان می دهد که از وجوه عاقلانه استفاده می کنید و طبق برنامه ریزی در حال رشد هستید.
11. ارزش گذاری
برخی از سرمایه گذاران خطرپذیر مشتاق فروش سهام خود هستند و ممکن است شما را تحت فشار قرار دهند تا از طریق فروش یا IPO خارج شوید. راه حل هایی برای جلوگیری از سناریویی که منجر به خروج ارزش می شود وجود دارد.
چگونه بفهمیم که VC برای کسب و کار شما مناسب است
اینکه آیا به بودجه VC نیاز دارید یا خیر بستگی به ماهیت کسب و کار شما دارد. اگر استارت‌آپ شما به سرمایه‌گذاری اولیه سنگین نیاز دارد ، به عنوان مثال، امکانات تولید یا یک تیم فروش بزرگ ، یا سال‌ها طول می‌کشد تا تجاری‌سازی و درآمد حاصل شود، جستجوی سرمایه VC ممکن است حیاتی باشد.
با این حال، بسیاری از استارت آپ ها موفق هستند و هرگز به دنبال سرمایه Venture Capital نیستند. در واقع، طبق گفته Fundera، تنها درصد کمی از استارت‌آپ‌ها سرمایه‌گذاری خطرپذیر را افزایش می‌دهند. جایگزین های تامین مالی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- وام های تجاری و وسایل نقلیه بدهی
- قراردادهای صدور مجوز و مشارکت با شرکت ها
برخی از استارت‌آپ‌ها با هزینه‌های اولیه کم، مانند نرم‌افزار، می‌توانند با سرمایه‌گذاری موسس و با استفاده از درآمد حاصل از فروش، شروع به کار کنند.
این گردش کار تصمیم می‌تواند به شما کمک کند تصمیم بگیرید که آیا بودجه VC برای شما مناسب است یا خیر.
مطمئن باشید که درک می‌کنید که تصمیمات مالی در حال حاضر چگونه بر شرکت شما در بلند مدت و کوتاه مدت تأثیر می گذارد تا بتوانید دوره ای را انتخاب کنید که به بهترین وجه با ماموریت و چشم انداز شما همسو می شود.
